घोडे उभे असतानाच का झोपतात? इतर प्राण्यांप्रमाणे का झोपत नाहीत?
Why do Horses sleep standing up?
घोडे,
मनुष्याप्रमाणे, झोपेच्या विविध अंशांमध्ये झोपतात. ते झोपू
शकतात किंवा डुलकी घेऊ शकतात आणि स्लो वेव्ह स्लीप (SWS) अनुभवू शकतात, त्यांना रॅपिड आय मूव्हमेंट (REM) स्लीप देखील आवश्यक आहे, ज्यामध्ये स्वप्ने येतात ती गाढ झोप.
घोडे SWS अवस्थेत झोपू शकतात किंवा डुलकी घेऊ शकतात, उभे असताना, हे घोड्याच्या कंकाल प्रणालीच्या अद्वितीय गुणवत्तेमुळे, त्यांचे अंग, विशेषत: त्यांच्या मागील गुडघ्याच्या टोप्या लॉक करण्यासाठी, स्नायूंना गुंतल्याशिवाय सांगाडा त्यांना
सरळ ठेवू देते. टेंडन्स आणि लिगामेंट्सच्या विशेष प्रणालीमुळे हे शक्य आहे आणि
त्याला पशुवैद्यकीय औषधांमध्ये स्टे उपकरण म्हणतात.
शिकारी समृद्ध प्रदेशात राहणार्‍या बहुतेक
शिकारी प्राण्यांमध्ये ही यंत्रणा विकसित झाली आहे. घोडे त्यांच्या सरळ पाठीमुळे, शिकारी जवळ आल्यास त्वरीत उठू शकत नाहीत, पाळीव प्राण्याआधी सरळ झोपलेले घोडे
त्यांना झोपेत झोपलेल्या घोड्यांच्या तुलनेत शिकारीला पळून जाण्याचा जलद फायदा
देतात. जर घोडा त्यांना सुरक्षित वाटत नसेल तर तो कधीही झोपणार नाही.
घोड्यांना त्यांच्या निरोगी कार्यासाठी 30 मिनिटांपासून – 3 तासांपर्यंत आरईएम झोपेची आवश्यकता असते, बहुतेकदा हे मध्यरात्रीनंतर होते. तज्ञांचे
म्हणणे आहे की आरईएम झोप 10-20 मिनिटांच्या
लहान अंतराने येते, घोड्यांमध्ये
जास्तीत जास्त आरईएम सायकल 45-मिनिटे असते.
ते दिवसा झोपणे पसंत करतात, आणि जर
तुम्हाला घोडा पडलेला किंवा घोड्यांचा समूह पडलेला दिसला, तर तुम्ही एक घोडा उभा राहून इतरांचे रक्षण
करताना आणि भक्षकांवर लक्ष ठेवत असल्याचे देखील पहाल.
पाळीव प्राणी प्रौढ घोड्यांपेक्षा जास्त
वेळ झोपण्यात घालवतात, वृद्ध
घोड्यांना त्यांच्या वयानुसार सांधे समस्यांमुळे किंवा नार्कोलेप्सी (अशी स्थिती
ज्यामध्ये घोडा अचानक झोपी जातो),
हायपरसोमनिया
(अति झोप किंवा सुस्ती) किंवा न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरमुळे झोपण्यास त्रास होऊ शकतो.
आरईएम स्लीप डिसऑर्डर (झोडा झोपेच्या वेळी शरीराच्या अति हालचालींमुळे जागे होतो).
घोडे झोपायला न लागण्याची इतर कारणे म्हणजे
तणाव, झोपायला पुरेशी जागा
नसणे, नवीन जागेची अस्वस्थता
किंवा कळपात नवीन घोडा आल्याने.
Why
do Horses sleep standing up?
Horses,
like human beings, sleep in various degrees of sleep. They can doze or take a
nap and experience Slow Wave Sleep (SWS), they also need Rapid Eye Movement
(REM) Sleep, the deep sleep in which dreams occur.
Horses
can doze or nap in the SWS stage, while standing, this is because of a unique
quality of the equine skeletal system, to lock their limbs, specifically their
rear knee-caps, allowing the skeleton to hold them upright without engaging the
muscles. It is possible because of a special system of tendons and ligaments
and is called as the Stay Apparatus in veterinary medicine.
This
mechanism has evolved in most prey-animals that live in predator rich regions.
Horses due to their straight backs, cannot get up quickly if a predator
approaches, before domestication horses sleeping upright gave them a swift
advantage of escaping a predator compared to horses lying down to sleep. A
horse will never lie down if they do not feel safe.
Horses
need REM sleep, from 30 minutes – 3 hours for their healthy functioning, most
often these occur post midnight. Experts say that REM sleep occurs in short
intervals of 10-20 minutes, a maximum REM cycle in horses is 45-minutes. They
prefer to sleep during the day, and if you see a horse lying down or a group of
horses lying down, you will also observe one horse standing up, guarding others
and keeping an eye out for predators.
Foals
spend more time sleeping than adult horses, Older horses might have trouble
sleeping because of joint issues as they age, or due to neurological disorder
like Narcolepsy (a condition in which a horse suddenly falls asleep),
Hypersomnia (excessive sleep or lethargy ) or REM sleep disorder (a horse wakes
itself up with excessive body movements during sleep).
Other
reasons for horses not lying down to sleep are stress, not enough space to
sleep, discomfort of a new place or due to a new horse being introduced to the
herd.